Koncert w ramach Abonamentu S

Koncert odbywający się dzień po obchodach Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Pomorskiej (2 października), stanowi symboliczne i artystyczne upamiętnienie jednej z najtragiczniejszych kart historii regionu. Starannie dobrany program łączy pamięć, tożsamość narodową i siłę kultury, przeprowadzając słuchaczy przez emocjonalną opowieść – od tradycji i melancholii, przez heroizm i tragizm, aż po nadzieję i duchową siłę.

Wystąpią:

• Michał Szymanowski - fortepian
• Chór Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (przyg. Arkadiusz Kaczyński)
• Chór Politechniki Bydgoskiej (przyg. Agnieszka Sowa)
• Chór Młodzieżowy Semper Iuvenes ZSM w Toruniu (przyg. Renata Szerafin-Wójtowicz)
• Toruńska Orkiestra Symfoniczna
• Dainius Pavilionis (Litwa) - dyrygent

W programie:

• H.M. Górecki - Trzy utwory w dawnym stylu (10')
• W. Szpilman - Concertino na fortepian i orkiestrę (12')
• R. Addinsell - Koncert warszawski (10')

  przerwa (15')

• W. Kilar - Suita z filmu Pan Tadeusz (25')
• W. Kilar - Exodus (20')

Program koncertu obejmuje dzieła XX-wieczne. Rozpocznie go kompozycja Trzy utwory w dawnym stylu Henryka Mikołaja Góreckiego z 1963 roku. Dzieło powstało jako odpowiedź na żartobliwy zarzut dyrektora PWM, Tadeusza Ochlewskiego, że w muzyce Góreckiego „brakuje melodii”. Kompozytor, zmęczony eksperymentowaniem z sonoryzmem i postserializmem, sięgnął po archaizującą estetykę, tworząc trzy krótkie miniatury na orkiestrę smyczkową, stylizowane na muzykę renesansu. Utwór składa się z trzech części: dwóch żywych i tanecznych skrajnych ogniw oraz środkowego fragmentu o lirycznym, melancholijnym charakterze. Choć kompozycja odwołuje się do muzyki dawnej, zachowuje indywidualny ryt Góreckiego – wyczucie brzmienia, prostotę środków i głębię emocjonalną.

Następnie zabrzmi Concertino na fortepian i orkiestrę Władysława Szpilmana, skomponowane w 1940 roku. To dzieło pełne kontrastów, które łączy nostalgię z błyskotliwymi fragmentami fortepianowymi. Utwór powstał w tragicznych okolicznościach II wojny światowej, w czasie nasilających się prześladowań Żydów, ale mimo tych dramatycznych uwarunkowań, muzyka jest pełna ducha oporu. Concertino nawiązuje do muzyki Fryderyka Chopina, Siergieja Rachmaninowa i George’a Gershwina, przeplatając momenty powagi z radosnymi, niemal jazzowymi fragmentami.

Kolejnym punktem programu będzie Koncert warszawski Richarda Addinsella z 1941 roku, który powstał na potrzeby filmu Niebezpieczne światło księżyca (Dangerous Moonlight). Utwór, inspirowany kompozycjami Chopina, zyskał ogromną popularność, stając się jednym z najbardziej znanych utworów fortepianowych XX wieku. Dzieło opowiada historię polskiego pianisty Stefana Radeckiego, który podczas bombardowania Warszawy w 1939 roku komponuje swój koncert. Kontekst dramatu wojennego i miłości artysty do Amerykanki Carol, doskonale współbrzmi z emocjonalnością utworu, który stanowi hołd dla Warszawy i polskiego ducha oporu.

Następnie zabrzmi Suita z filmu Pan Tadeusz Wojciecha Kilara, skomponowana na potrzeby ekranizacji epopei narodowej Adama Mickiewicza w reżyserii Andrzeja Wajdy, to jedno z najbardziej cenionych dzieł filmowych polskiego kompozytora. Kilar stworzył muzykę, która idealnie współbrzmi z atmosferą XVIII-wiecznej Polski, pełnej majestatu, nostalgii i romantyzmu. W suicie odnajdziemy połączenie muzyki klasycznej z elementami polskiego folkloru oraz subtelnymi nawiązaniami do tradycyjnych polskich tańców, jak polonez, mazurek czy kujawiak.

Koncert zakończy Exodus Kilara, kompozycja na chór i orkiestrę, skomponowana w latach 1979-1981. Utwór jest oparty na biblijnej historii zawartej w Księdze Wyjścia, a tekst jest wykonany po łacinie. Światowa premiera odbyła się podczas festiwalu Warszawska Jesień 19 września 1981 roku. Kompozycja ma formę jednego ruchu, trwa około 22 minut i jest zbudowana na powtarzającym się motywie żydowskiej melodii. Motyw ten, będący punktem wyjścia całego utworu, powtarza się w różnych kombinacjach instrumentalnych, co prowadzi do narastającej intensywności i emocjonalnego crescendo. Exodus często porównywany jest do Bolero Maurice’a Ravela, do którego Kilar celowo nawiązał w swojej pracy.

Michał Szymanowski

pianista i dyrygent, jeden z najbardziej obiecujących polskich muzyków młodego pokolenia. Ukończył z wyróżnieniem Akademię Muzyczną w Bydgoszczy w klasie fortepianu prof. Ekateriny Popowej-Zydroń i dyrygentury symfoniczno-operowej prof. Zygmunta Rycherta. Kształcił się także w Hochschule für Musik Hanns Eisler w Berlinie. Jest laureatem wielu konkursów pianistycznych, m.in. w Darmstadcie, Akwizgranie, Daegu w Korei, Bydgoszczy i Warszawie. Koncertował w Europie, Azji i obu Amerykach – m.in. w ONZ w Genewie, Auli Pawła VI w Watykanie i Belwederze. Występował na festiwalach w Buenos Aires, Caracas, Rzymie, Kurytybie i trzykrotnie na „Chopin i jego Europa”. Współpracował z wybitnymi dyrygentami i orkiestrami, m.in. z Orkiestrą Filharmonii Narodowej, Russian Chamber Philharmonic, Sinfonią Iuventus. Prowadzi również działalność kameralną. Nagrał dwa wysoko ocenione albumy dla CD Accord (Naxos), z muzyką F. Chopina, I. Paderewskiego, K. Szymanowskiego i H. Wieniawskiego.

Chór Akademicki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

działa od 1979 roku pod patronatem JM Rektora UMK. Zespół, liczący 40–50 osób, wykonuje repertuar a cappella oraz wielkie formy wokalno-instrumentalne, regularnie współpracując m.in. z Toruńską Orkiestrą Symfoniczną i Filharmonią Pomorską. W dorobku ma ponad 140 koncertów oratoryjno-kantatowych oraz album „Freedom” z muzyką Duke’a Ellingtona. Dyrygentem chóru od 2011 roku jest Profesor Arkadiusz Kaczyński, jeden z jego dawnych chórzystów.

Chór Akademicki Politechniki Bydgoskiej

kontynuuje tradycje uczelnianego chóralistyki sięgające lat 70. i 80. XX wieku. Od 2007 roku zespołem kieruje Agnieszka Sowa – dyrygentka, chórmistrzyni i pedagog, absolwentka Akademii Muzycznej w Bydgoszczy.

W skład chóru wchodzą studenci i absolwenci różnych wydziałów PBŚ oraz innych bydgoskich uczelni. Zespół regularnie uczestniczy w najważniejszych wydarzeniach akademickich i kulturalnych miasta, współpracując m.in. z Filharmonią Pomorską, Capellą Bydgostiensis, Toruńską Orkiestrą Symfoniczną czy Bydgoską Orkiestrą Wojskową.

W dorobku chóru znajdują się wykonania tak znaczących dzieł, jak Carmina Burana C. Orffa, Exodus i Bogurodzica W. Kilara, Gloria A. Vivaldiego, IX Symfonia L. van Beethovena czy Msza Uroczysta G. Rossiniego. Zespół brał udział w festiwalach i konkursach w Polsce i za granicą (Czechy, Bułgaria, Macedonia, Hiszpania, Ukraina), zdobywając liczne nagrody. Od 2016 roku chór współtworzy również projekt artystyczny „Partytura na głosy zwierzęce” Elżbiety Jabłońskiej.

Chór Semper Iuvenes

działa przy Zespole Szkół Muzycznych im. Karola Szymanowskiego w Toruniu i od lat stanowi wizytówkę artystyczną szkoły. Zespół tworzą uczniowie klas IV–VI II stopnia, którzy pod kierunkiem Renaty Szerafin-Wójtowicz realizują bogaty repertuar – od muzyki dawnej po współczesną, obejmującą także kompozycje rozrywkowe i filmowe.
Chór ma na swoim koncie liczne koncerty i sukcesy konkursowe w kraju i za granicą, a także udział w prestiżowych projektach artystycznych i wydarzeniach okolicznościowych.

Dainius Pavilionis

urodził się w 1977 roku w Mariampolu na Litwie w rodzinie o bogatych tradycjach muzycznych. Ukończył szkołę muzyczną w klasie fortepianu zostając laureatem wielu konkursów. W 1992 roku podjął naukę w Konserwatorium im. J. Gruodisa w Kownie w klasie dyrygentury chóralnej. Od 1996 roku kontynuował naukę w Litewskiej Akademii Muzycznej w klasie prof. Povilasa Gylysa, a od 2002 roku na wydziale dyrygentury operowo-symfonicznej  w klasie prof. Juozasa Domarkasa, którego postrzega jako swojego mentora i muzycznego ojca. Po uzyskaniu dyplomu w 2006 roku został wykładowcą w macierzystej akademii, a w 2017 roku objął stanowisko kierownika katedry dyrygentury. Od 2006 roku jest dyrygentem Reprezentacyjnej Orkiestry Wojska Litewskiego. Środowisko muzyczne szybko dostrzegło w osobie Dainiusa Pavilionisa wybitnego dyrygenta i dlatego systematycznie współpracuje on m.in. z Litewską Narodową Orkiestrą Symfoniczną oraz Państwową Orkiestrą Symfoniczną w Wilnie. W latach 2010 – 2015 był dyrektorem artystycznym i dyrygentem w Państwowym Teatrze Muzycznym w Kłajpedzie, gdzie przygotował wiele premier m.in. „Wesołe kumoszki z Windsoru” O. Nicolaia, „Siostrę Angelicę” G. Pucciniego, „Hrabinę Maricę” E. Kalmana, „Doctora Aybolita” I. Morozowa i „Damę Pikową” P. Czajkowskiego.
Jest laureatem wielu nagród m.in. na IV Międzynarodowym Przeglądzie Młodych Dyrygentów im. Witolda Lutosławskiego w Białymstoku (2006) oraz na 8. Międzynarodowym Konkursie Dyrygentów im. G. Fitelberga w Katowicach (2007). Dainius Pavilionis dyryguje orkiestrami symfonicznymi nie tylko na Litwie i w Polsce. Zapraszany jest do prowadzenia koncertów w całej Europie. Od 1 września 2020 roku jest zastępcą dyrektora ds. artystycznych Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej.
 

Mecenas Główny: Gmina Miasta Toruń
Mecenas Kultury - Główny Sponsor: PGE Polska Grupa Energetyczna S.A.
Mecenas Strategiczny: Strabag Sp. z o.o.
Mecenas Złoty: Weyna Invest Sp. J.
Mecenas: RTR Group Sp. z o.o.
Partner motoryzacyjny: Toyota Bednarscy
Partner technologiczny: Vobacom Sp. z o.o.
Organizator: Toruńska Orkiestra Symfoniczna